Provex

Proficiat: je mag op gesprek komen!

Daarmee heb je een prijs in het eerste deel van de wedstrijd die moet leiden tot een baan.

Speeddates

Soms krijgen werkgevers op één vacature wel enkele honderden reacties en om met alle interessante kandidaten een oriënterend gesprek te voeren, is te tijdrovend en te duur. Daarom houden steeds meer bedrijven voorrondes, zogenaamde 'speeddates'. In een of meerde korte gesprekken probeert een werkgever een beeld van je te krijgen. Na afloop worden de gesprekken geëvalueerd en wordt besloten wie voor de volgende ronde wordt uitgenodigd. 

De gesprekken hebben een tijdverloop van enkele minuten per werkgever. Zorg ervoor dat je in een korte tijd je persoon en je ambitie op een goede manier presenteert. Je indruk moet op een goede manier ‘blijven hangen’: ook de werkgevers zien op zo’n dag enkele 10-tallen geïnteresseerden voorbijkomen.

 Tip: maak een A5 met je ambitie en sterke punten én je naam en adresgegevens en laat die achter bij de werkgevers waar over en weer interesse is. Je laat zien dat je een en ander serieus en gedegen voorbereid en je weet zeker dat een aantal relevante gegevens in de ‘papieren’ van de selecteur zitten.

Oriënterend gesprek

Het eerste sollicitatiegesprek wordt ook wel een oriënterend gesprek genoemd en vindt meestal plaats met een personeelsfunctionaris en/of de leidinggevende. De werkgever wil in dit gesprek nader met je kennismaken om een globale indruk te krijgen van wie je bent en of je past bij de functie en het bedrijf. In deze fase zoekt je aanstaande werkgever een antwoord op de vraag of je voldoet aan het profiel dat hij voor ogen heeft.

Niet alleen voor de werkgever, maar ook voor jou heeft dit gesprek een oriënterend karakter. Ook jij hebt de mogelijkheid om zelf vragen te stellen en om te kijken of de functie en het bedrijf daadwerkelijk bij je passen.

 Tip: Als het tot een rondleiding komt, zorg dat je geïnteresseerd bent, stel wat vragen, maar geef niet meteen een indruk van ‘Gaat dat hier zo, dat weet ik beter…’.

Een dergelijk gesprek duurt over het algemeen maximaal een uur.

En dan?

Na het oriënterende gesprek wordt besloten of je wordt uitgenodigd voor een tweede gesprek of dat je wordt afgewezen. Als je niet wordt afgewezen, dan is de volgende ronde in het sollicitatieproces meestal het selectiegesprek. Maar het kan ook voorkomen dat je wordt uitgenodigd voor het arbeidsvoorwaardengesprek. Dit gebeurt meestal bij kleine bedrijven, waar meestal één persoon de uiteindelijke beslissing over een eventuele aanstelling neemt.

Het tweede gesprek: selectiegesprek

Het niveau van de functie en de grootte van het bedrijf bepalen de inhoud en de tijdsduur van het selectiegesprek en of het om een definitief gesprek gaat, of dat er nog een aantal gesprekken en eventueel nog een assessment of psychologisch onderzoek volgen.

In deze fase wil de aanstaande werkgever achterhalen wie van de sollicitanten, die door zijn gegaan naar de tweede ronde, de beste kandidaat is. Daarom vindt het selectiegesprek meestal plaats met andere personen dan die uit het oriënterende gesprek, zoals een manager en één of meerdere collega's.

Het kan zijn dat je gevraagd wordt een opdracht uit te werken. Reken erop dat men op het bedrijf het resultaat van je opdracht goed bekijkt, maar men je ook zal doorvragen over de inhoud en de keuzes die je gemaakt hebt.

In het selectiegesprek wordt meestal dieper ingegaan op de functie-eisen, je capaciteiten en je motivatie en komen zaken aan de orde die in het eerste gesprek niet zijn besproken.

Om te achterhalen wie van de kandidaten het meest geschikt is voor de vacante functie, word je in het selectiegesprek aan de tand gevoeld aan de hand van lastige vragen en wordt er op je antwoorden doorgevraagd.

Soms wordt in deze fase van het sollicitatieproces gevraagd naar je referenties. Kies twee of drie referenties en vergeet niet om toestemming aan de betrokkenen te vragen.

Arbeidsvoorwaardengesprek

Is de keuze op jou gevallen, dan word je uitgenodigd voor een arbeidsvoorwaardengesprek, een afrondend gesprek waarin een aantal formele zaken worden geregeld. Dit gesprek vindt meestal plaats met een personeelsfunctionaris of hoofd van de afdeling Human Resources (HR of HRM). Na het arbeidsvoorwaardengesprek wordt de arbeidsovereenkomst opgesteld.

Voorbereiding:

Bedrijf:

Al voordat je een sollicitatiebrief schrijft is het belangrijk jezelf te verdiepen in het bedrijf waar je solliciteert. Als het tot een gesprek komt poets je deze kennis nog eens op en zo mogelijk vergroot je die nog. Via internet, maar ook via je persoonlijke netwerk, kun je vaak best wat meer te weten komen!

Het gesprek:

Dresscode:

Wat je aantrekt, ligt aan de sector en de functie. Zorg er in ider geval voor dat je er verzorgd en netjes uitziet.

Ga ontspannen naar een sollicitatiegesprek

Dat je een beetje zenuwachting bent, is normaal. Om de zenuwen in bedwang te houden kun je de volgende voorbereidingen treffen:

• Ga de avond ervoor op tijd naar bed;
• Ga op tijd van huis;
• Zorg dat je precies weet hoe je bij het bedrijf moet komen en met wie je de afspraak hebt;
• Vermijd geuren (alcohol, roken, zweet, of te zware lotions of aftershave);
• Eet geen kauwgom tijdens het gesprek;
• Zet je telefoon vooraf aan het gesprek uit.

Let op: een nonchalante houding wordt niet op prijs gesteld!

De selecteur stelt allerhande vragen tijdens het sollicitatiegesprek. Door deze mogelijke vragen door te nemen en daar een goed antwoord op weten te geven versterk je de eigen positie in het gesprek.

Vragen over de organisatie, functie en motivatie

• Wat weet je al van onze organisatie?
• Wat zou je nog willen weten?
• Wat spreekt je aan in onze organisatie?
• Wat weet je al van de functie?
• Wat zou je nog willen weten over de functie?
• Wat spreekt je het meest aan in deze functie? En wat het minst?
• Waarom wil je bij ons komen werken?

 Vragen over ambitie en drijfveren

• Wat zijn de hoogtepunten van je carrière? Waar ben je trots op?
• Wat waren dieptepunten? Wat heb je ervan geleerd?
• Waar krijg jij energie van? Wanneer heb jij een leuk dag gehad op je werk?
• Wat motiveert je het meest in je huidige werk?
• Waar kan jij niet tegen?
• Wat vind jij belangrijk in een baan? 
• Hoe zie je je toekomst voor ogen? Wat is je volgende stap?
• Hoe wil je je de komende jaren ontwikkelen?
• Hoe blijf je bij in je vakgebied?
• Hoe lang zou je bij ons willen werken?

 Vragen over werkervaring en opleiding

• Heb je ervaring met dit soort werk?
• Wat voor werkzaamheden verrichte je in die functie? 
• Waar was je verantwoordelijk voor?
• Welke resultaten heb je bereikt?
• Met welke moeilijke situaties had je in die functie te maken? Geef eens een voorbeeld.
• Waarom heb je die opleiding gekozen?
• Wat was de inhoud van die opleiding?
• Waarom heb je die opleiding niet afgemaakt?
• Je hebt een gat in je CV. Waar ben je in de tussentijd mee bezig geweest?
• Hoe komt het dat je zo regelmatig van baan bent verwisseld?

 Vragen over competenties

Belangrijk is dat je weet welke competenties nodig zijn in de functie waar je op solliciteert. Sta eens stil bij de volgende vragen:

• Welke gedragskenmerken moet de nieuwe medewerker in ieder geval in huis hebben om de functie succesvol te kunnen uitvoeren? 
• Waarin onderscheidt een topper zich van de gemiddelde medewerker? 
• Wat doet die excellente medewerker dan beter? 
• Welke kritieke momenten komen voor in de functie en wat moet de medewerker kunnen om hier goed mee om te gaan?

Schrijf de meest belangrijke competenties op.

Voorbeelden van competenties zijn: stressbestendigheid, nauwkeurigheid, inlevingsvermogen, klantgerichtheid, analytisch vermogen, luisteren en organiseren en bereid vooraf voor hoe je deze presenteert.

Vragen over de sterke punten en ontwikkelpunten

• Wat zijn je sterke kanten?
• Wat zijn je minder sterke kanten?
• Wat kun jij ons bieden dat anderen niet hebben? 
• Stel dat we een vriend van je zouden bellen met de vraag ‘wat is die Piet voor een type? Wat zou hij dan zeggen?'
• Hoe zag je laatste beoordeling eruit? Waarin blonk je uit? Waarin scoorde je onder gemiddeld?
• Werk je liever zelfstandig of in teamverband? 
• Hoe zou je jezelf beschrijven? Wat voor mens ben je?
• Wat waarderen anderen in jou?
• Op welke punten krijg je wel eens kritiek?
• Hoe ga je om met problemen op je werk?

Focus op talent

Mensen die hun talenten kunnen inzetten gaan met meer plezier naar hun werk. Hun werk gaat min of meer van zelf en ze leveren goede prestaties. Als u op zoek bent naar talenten, focus u dan in het sollicitatiegesprek niet uitsluitend op de eisen en wensen die u op papier heeft gezet. Kijk breder. Ga na waar de sollicitant echt goed in is, wat hij nog meer kan, en waar hij enthousiast van wordt.

• Wanneer heb jij de afgelopen weken een dag meegemaakt die zo omvloog? Wat maakte voor jou die dag zo bijzonder? Wat was jouw bijdrage?
• Als je moe bent, welke werkzaamheden gaan je dan nog steeds goed af en vind je nog steeds leuk om te doen? 
• Waar ben jij echt goed in en zou je nog verder willen ontwikkelen?
• Wat zijn situaties in je werk waar je naar uit kijkt? 
• Wat vind je van jezelf niet bijzonder terwijl anderen je erop wijzen dat je het heel goed kunt? Waar krijg je vaak complimenten over?
• Wat doe je aan hobby's of nevenfuncties in de privésfeer? Welke kwaliteiten zet je daarbij in?

 Vragen over vertrek bij de vorige werkgever

• Wat is de reden dat de arbeidsovereenkomst is beëindigd?
• Heb je problemen gehad met je vorige werkgever?
• Waarom wil je weg bij je huidige werkgever? 
• Weet je leidinggevende/huidige werkgever dat je solliciteert? 
• Hoe zou hij reageren als je je baan opzegt?

Vragen over praktische zaken

• Wat is je huidige salaris? Wat voor arbeidsvoorwaarden heb je nog meer?
• Wat wil je gaan verdienen?
• Hoeveel uur per week wil je werken?
• Heb je nog meer sollicitaties lopen? Waar? Wat voor functies?
• Hoe lang is je opzegtermijn? Wanneer zou je kunnen beginnen?
• Heb je vakantieplannen?

 Ook wordt gevraagd:

Regelmatig worden ook de ongewone, ongepaste, ongehoorde en zelfs ‘verboden’ vragen gesteld.

Denk hierbij aan:

• Heb je een kinderwens?
• Ben je homofiel?
• Wat is je politieke overtuiging?

Deze vragen horen niet en kunnen niet, maar passeren wel; al zal de selecteur deze vaak slimmer inkleden, waardoor de vraag op een andere manier dan rechtstreeks aan de orde komt. Bedenk vooraf hoe je met deze vragen omgaat.

De selecteur heeft over het algemeen meer ervaring dan jij. Oefenen in het voeren of deelnemen van vraaggesprekken is zinvol en verrijkend. Juist diegene die je dan ‘stevig aanpakt’ kan je de ogen openen!

Na het gesprek

Vraag in het gesprek naar het tijdverloop van de procedure. Als je dan na een bepaalde periode nog niets vernomen hebt kun je hieraan refererend bellen of een mail sturen met de vraag hoe de stand van zaken is,

Reageer bij een positieve vervolgstap gepast enthousiast en maak gebruik van dat gesprek door meteen te informeren op welke wijze u zich het beste kunt voorbereiden voor een volgende stap. Daarmee kun je een indruk krijgen in welke richting de werkgever wil gaan.

Afwijzing

Bedenk: er worden meer mensen afgewezen dan toegelaten. Als je de afwijzing ontvangt is dit een teleurstelling. Ga hier echter professioneel mee om. Vraag altijd om een toelichting en een reflectie op het gesprek, de sollicitatiebrief en de cv. Probeer deze toelichting rechtstreeks te krijgen van een van de personen aan de andere kant van de tafel. Het lukt ooit om een beeldvorming beter te nuanceren. Ook komt het voor dat de personen waarvoor door het bedrijf wel gekozen wordt in een verder stadium alsnog afhaken en men terug wil komen op eerder genomen beslissingen. Zorg dat de deur dan nog steeds open staat.

 Tip: Verwoord je ervaringen niet op facebook, twitter, hyves, LinkedIn of iets dergelijks. Al te vaak leest de werkgever deze media ook en neemt zij kennis van wellicht wat minder genuanceerde standpunten die niet goed zijn voor de lopende sollicitatie, maar ook niet goed voor komende sollicitaties!

Wil je dit printen?

download dan deze pdf:

De sollicitatant op sollicitatiegesprek